„Nie lubię szympansów” – powiedziała nasza przewodniczka Basia.
Zdziwiło mnie to mocno, szympansy kojarzyły mi się jako sympatyczne i inteligentne małpy, myśląc o nich mam przed oczami szympansa w ogrodniczkach, w laboratorium, trzymającego swojego opiekuna za rękę albo Tytusa z komiksów Tytus, Romek i Atomek. Po odwiedzinach w lesie Kibale zrozumiałam czemu można nie lubić szympansów…
Las Kibale jest ogromny i piękny. Wielkie drzewa dają schronienie nie tylko szympansom, ale również gatunkom wielu innych małp i ptaków. Szympansów szuka się wraz z rangerem, trekking jest łatwy i spokojny. Oczywiście do czasu, kiedy grupa zobaczy szympanse a one zejdą z drzew na ziemię…
Rangerzy bardzo surowo pilnują turystów aby nie podchodzili zbyt blisko do szympansów. Oczywiście mowy nie ma o żadnym karmieniu szympansów, ciumkaniu, cmokaniu czy innych sposobach na zwrócenie uwagi małp. A to wszystko dlatego, że szympanse są agresywne.
Żyją w gniazdach zbudowanych nawet 40 metrów nad ziemią. Samce osiągają wagę do 70 kg, samice maksymalnie 50 kg. Różni nas od nich zaledwie 6% DNA. Naukowcy szacują, że linie Homo i szympansów rozdzieliły się około 6,2 – 4,6 mln lat temu. Generalnie żywią się owocami ale raz na kilka tygodni potrafią upolować mniejsze małpy i je zjeść. Zabijają się również między stadami, w ochronie terytorium a najnowsze badania wskazują, że szympanse potrafią zorganizować się w grupy i zaplanować napaść lub akcję wojenną. Szympansie mordy są bardzo brutalne a celem jest pokazanie swojej siły i przewagi. Atakują nie tylko wtedy, gdy obcy szympans wtargnie na ich terytorium, ale organizują celowe wypady na terytorium innych szympansów czy małp. Po porażce potrafią zaplanować zemstę i na chłodno wyczekać odpowiedni moment do wzięcia odwetu na przeciwniku.
Wśród szympansów występują seryjni mordercy. Jane Goodall opisała w roku 1975 przypadek szympansicy Passion, która była pierwszym znanym małpim seryjnym mordercą. Najpierw obserwowała a potem zaatakowała inną szympansicę, młodą matkę, pobiła ją do nieprzytomności, jej dziecko zagryzła, rozerwała i nakarmiła szczątkami swoje dzieci. Od tej pory zarówno Passion jak i jej dzieci czekały aż szympansica znów urodzi i historia się powtórzyła. Dzieci innych szympansic czekał taki sam los. Dzieci urodzone przez dzieci Passion od razu uczone były zabijania i kanibalizacji członków własnego stada.
Znane są również przypadki uzależnień szympansów od porno i alkoholu. O ile w temacie dostępu do porno zawsze w tle jest człowiek, o tyle w przypadku alkoholu szympanse są samowystarczalne. W Gwinei w Afryce Zachodniej szympanse nauczyły się jak pozyskać etanol z palm, regularnie się upijały stając się bardzo agresywne po alkoholu. Nie tyko po alkoholu szympanse potrafią używać przemocy, gwałcić członków swojego stada, prostytuować się w zamian za jedzenie.
Z sympatyczniejszych zachowań można zauważyć używanie broni przez małe szympansiątka i u niektórych szympansów obu płci zamiłowanie do mody – upiększają się wkładająć w futro lub do ucha rośliny i patyki.
„Nie lubię szympansów” – powiedziała nasza przewodniczka Basia. Teraz możemy zrozumieć dlaczego.
